sobota, 6 listopada 2010

Polskie i europejskie oznaczenia gatunków stali nierdzewnych

Polskie oznaczenia gatunków stali odpornych na korozję składają się z cyfr i liter. Cyfry przed pierwszą literą podają zawartość węgla, a po literach zawartość dodatków stopowych. Gdy zawartość dodatku stopowego jest mniejsza od 1 %, to nie podaje się żadnej cyfry. Litery podają rodzaje dodatków stopowych. Oznaczenia dodatków stopowych w stalach nierdzewnych stosowane w polskich normach:

Symbol PNHNMTGJCuNbA
Pierwiastek
chemiczny
CrNiMoTiMnAlCuNbN
Nazwa
pierwiastka
ChromNikielMolibdenTytanManganGlinMiedźNiobAzot

Zawartości węgla określane są następującymi cyframi:
00 - max. 0,03 % C,
0 - od max. 0,05% do max.0,08 %C, w zależności od gatunku stali
3 i 4 - odpowiednio około 0,1, 0,2, 0,3 i 0,4 % C.
0H13 - stal chromowa zawierająca max. 0,08 % węgla i średnio 13 % chromu,
00H18N10 - stal chromowo-niklowa zawierająca max. 0,03 % węgla, średnio 18 % chromu i 10 % niklu.

Normy europejskie przewidują dwa systemy oznaczania gatunków stali:
  •  system cyfrowy - oznaczenie gatunku stali składa się obecnie z 5 cyfr, z których pierwsza oddzielona jest kropką od pozostałych (X. XX XX). Pierwsza cyfra (przed kropką) podaje numer grupy materiau.Dla stali jest to cyfra 1. Drugi człon, składający się z dwu cyfr podaje grupę stali (gatunków).  Trzeci człon, również dwucyfrowy, podaje numer kolejny gatunku w grupie. Przykładowo z oznaczenia 1.4301 można wywnioskować, że jest to stal odporna na korozję (a więc zawierająca powyżej 10,5 % chromu), posiadająca powyżej 2,5 % niklu (klasa 43), bez dodatków molibdenu, niobu i tytanu. Gatunek 1.4301 został zapisany jako pierwszy (01) w grupie gatunkowej „43” stali odpornych na korozję.
  • system znaków - w przypadku gatunków stali odpornych na korozję symbole stali wskazują na jej ilościowy skład chemiczny. System znaków składa się z następujących liter i liczb:
a) z litery X podającej, że co najmniej jeden pierwiastek stopowy występuje w ilości większej od 5 %,
b) z liczb umieszczonych za literą X, odpowiadających 100-krotnej wymaganej średniej zawartości węgla,
c) z symboli pierwiastków chemicznych wskazujących, jakie dodatki stopowe zawiera stal, przy czym symbole zapisuje się w kolejności malejących zawartości pierwiastków,
d) z liczb za symbolami pierwiastków podających zawartość pierwiastków stopowych.
X6CrNiMoTi17-12-2 oznacza średnią zawartość węgla 0,06 %, 17 % chromu, 12 % niklu, 2 % molibdenu i poniżej 1 % tytanu.

W obowiązującej od 1998 roku normie europejskiej PN-EN 10008-1 stale odporne na korozję
podzielone zostały na cztery grupy, w zależności od budowy wewnętrznej (struktury) stali:
  • stale ferrytyczne,
  • stale martenzytyczne
  • stale austenityczne,
  • stale austenityczno-ferrytyczne

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz